ha_huong
Nam Định, tháng ba, khô//n g khí ban mai vẫn còn vương chút se lạnh cuối đông. Trong một căn hộ ba tầng của thị trấn Thịnh Long, bé Tuấn ngồi co ro ở mép giường, hai tay ôm bụng. “Con lại đ/au à?” Thảo, mẹ Tuấn, nhẹ nhàng ngồi xuống bên con trai, mắt chị đỏ hoe, M/ệt mỏi. Cậu bé gật đầu, môi mím chặt, như s/ợ nếu mở miệng sẽ phát ra tiếng kh//óc. Thảo đã quen với điều đó: những cơn đ/au bụng đến vào buổi tối, kéo dài đến tận đêm khuya, đôi khi khiến Tuấn khô//n g ngủ được. Từ khi Tuấn tròn bảy tuổi, mọi chuyện bắt đầu: ban đầu chỉ là những lần đ/au nhẹ, rồi dần dần trở nên dữ dội hơn.
Thảo đã đưa con đến ba phòng khám, hai b/ệnh viện trong vòng hai năm. Kết quả luôn giống nhau: “Khô//n g có gì nghiêm trọng, có thể do tâm lý. Bé trông khá ổn, hơi gầy nhưng khô//n g có dấu hiệu b/ệnh lý cụ thể.” Một bác sĩ già tại phòng khám ở thị trấn Cồn từng nói với giọng thản nhiên: “Chị nên xem xét lại cách nuôi dạy, trẻ con hay tưởng tượng, lúc thì đ/au bụng, lúc thì đ/au đầu, chẳng có căn cứ nào cả.” Thảo vẫn nhớ rõ cảm giác lúc ấy: vừa tức gi/ận vừa t/uyệt v/ọng. “Mẹ ơi, con khô//n g nói dối đâu.” Tuấn thì thầm, hai mắt hoe đỏ. “Khô//n g, mẹ biết, mẹ tin con.” Thảo ôm lấy con, trong lòng là hàng trăm câu hỏi chưa có lời giải.
Họ sống cùng nhau, khô//n g có cha (người cha rời bỏ hai mẹ con từ khi Tuấn còn trong bụng mẹ). Thảo làm nhân viên kế toán tại một cửa hàng nội thất nhỏ, giờ giấc linh hoạt nhưng thu nhập chẳng dư giả gì. Sự M/ệt mỏi khô//n g đến từ công việc mà từ chính những cái nhìn xung quanh. Người ta bắt đầu nghi ngờ.
Tại buổi họp phụ huynh gần đây, giáo viên chủ nhiệm cô Hương đã hỏi Thảo: “Chị có nghĩ là Tuấn đang cần một sự chú ý đặc biệt?” “Ý cô là sao?” Thảo cảnh giác. “Bé nghỉ học và mỗi lần quay lại đều nói con đ/au bụng, con chóng mặt. Những điều ấy đôi khi là do ảnh hưởng từ người lớn.” Thảo lặng đi rồi như để biện hộ cho chính mình, chị đưa ra tập giấy ghi chú mà chị vẫn cẩn thận ghi lại: giờ ăn, loại thức ăn, thời gian đ/au, độ kéo dài cơn đ/au, tình trạng sau khi uống nước ấm hay đi vệ sinh. Cô Hương nhìn qua một chút rồi nói: “Có lẽ chị nên để bác sĩ tâm lý kiểm tra.”
Ra khỏi trường, Thảo dắt tay con mà nước mắt trực rơi. “Mẹ ơi, con khô//n g sao đâu, hôm nay chỉ đ/au một chút thôi.” Tuấn ngẩng lên nhìn mẹ, mắt tròn xoe và đầy lo lắng như thể cậu bé mới là người đang gánh trách nhiệm. “Con đừng lo cho mẹ, mẹ sẽ tìm ra tại sao con đ/au.” Thảo cố gắng mỉm cười nhưng nó méo mó như một cái mặt nạ cũ kỹ.
Một hôm khi Thảo đang rửa bát trong bếp, Hằng, chị họ của Thảo, đến thăm. Cô ngồi xuống, rót cho mình một tách trà rồi nhìn thẳng vào Thảo: “Em có chắc là khô//n g đang thổi phồng mọi thứ lên khô//n g?” Thảo bỏ miếng chén vào giá, lau tay: “Chị nghĩ em b/ịa chuyện về con mình à?” “Khô//n g, ý chị là có thể em lo quá, em mất ngủ, thiếu tiền, làm một mình, em từng bị hoảng loạn sau sinh, em nhớ khô//n g? Tuấn thì rất nghe lời, có khi nó phản ứng theo tâm lý của em thôi.” “Chị đi về đi!” Thảo nói mà khô//n g nhìn lên. “Thảo, chị chỉ muốn giúp em, khô//n g cần chị thương hại. Con em đang bị đ/au, khô//n g phải tưởng tượng, khô//n g phải tự kỷ, khô//n g phải học đòi!” Bà Hằng im lặng vài giây rồi lắc đầu, đứng dậy: “Chị hy vọng em đúng.” Thảo nhìn bóng dáng người họ hàng khuất sau cánh cửa rồi mới để nước mắt rơi xuống má.
Chiều hôm ấy, Tuấn ngồi ở ban công với cuốn truyện tranh trên tay. Bên cạnh là Dũng, ông lão độc thân sống tầng dưới. Ông đang cắt miếng xúc xích khô đặt lên lát bánh mì nhỏ. “Tuấn, thử cái này xem, ông vừa mới làm hôm qua đấy.” Tuấn do dự nhìn xuống sân rồi lén liếc về phía cửa nhà. Thảo đã dặn khô//n g được ăn đồ người khác cho. “Ông đã cho cháu cái bánh hôm trước và hôm đó cháu đ/au bụng.” Tuấn lí nhí. Dũng bật cười, xoa đầu cậu bé: “Cháu ngoan, cái đó khô//n g phải tại bánh, có thể cháu ăn nhiều quá thôi. Ăn ít một miếng xem nào, ngon lắm!” Tuấn gật nhẹ, cậu bé cắn thử một chút, vị mặn và đậm đà lan tỏa nơi đầu lưỡi. Dũng cười mãn n/guyện: “Ông khô//n g có cháu, cháu biết khô//n g, nên ông quý cháu như cháu nội.” Tuấn khô//n g biết trả lời sao, trong lòng cậu thấy có lỗi với mẹ nhưng cũng khô//n g muốn làm ông buồn.
Đêm hôm đó, Tuấn lại ôm bụng vặn vẹo trong chăn. Thảo bật đèn thấy con toát mồ hôi lạnh: “Tuấn, lại đ/au sao?” “Ưm… bụng con như có kim đâm ấy.” Thảo khô//n g ngủ suốt đêm. Sáng hôm sau, chị cho con nghỉ học, mang con đi đến một phòng khám khác, lần này ở phía nam thành phố. Bác sĩ là một phụ nữ tr/ung niên tên Ngọc. Bác sĩ Ngọc khám kỹ, siêu âm ổ bụng rồi lắc đầu: “Khô//n g có gì đáng lo ngại cả. Dạ dày sạch, ruột bình thường. Cậu bé chỉ hơi thiếu nước.” “Thiếu nước?” Thảo nhíu mày. “Đúng, tôi khuyên cho bé uống nhiều nước hơn, tránh đồ mặn và hạn chế xúc xích, phô mai, các loại thịt n/guội.” “Cô đang nói đến Dũng?” Thảo gần như lẩm bẩm. “Gì cơ? Khô//n g, khô//n g có gì.” Thảo nắm chặt tay con. Tuấn đang cúi đầu như luôn có lỗi.
Thảo bắt đầu ghi nhật ký khô//n g chỉ thức ăn mà cảm xúc, thời gian, cả lời Tuấn nói cũng được cô ghi lại cặn kẽ. “Ngày 12 tháng… hôm nay Tuấn ăn một lát bánh xúc xích của ông Dũng. 20 phút sau con bắt đầu ôm bụng. Tôi hỏi: ‘Con nói con khô//n g muốn làm ông buồn.'” “Ngày 14 tháng… Tuấn nói con nghĩ con bị lỗi gì đó nên bụng con mới đ/au. Tôi thấy như d/ao cứa vào tim.” “Ngày 17 tháng… tôi nói với con khô//n g được ăn bất cứ thứ gì từ ông Dũng nữa. Tuấn gật đầu nhưng tôi biết con sẽ lại giấu tôi mà ăn vì con thương người khác hơn chính mình.”
Một ngày nọ, Tuấn trở về từ nhà ông Dũng với một hộp mứt dừa trên tay. Thảo khô//n g nói gì, chỉ lấy hộp mứt đặt lên kệ cao nhất. Cả hai khô//n g nói một lời nào suốt bữa cơm. “Con có thích ông Dũng khô//n g?” Thảo hỏi khi rửa bát. Tuấn khựng lại: “Ông ấy tốt nhưng con khô//n g muốn ăn nữa, nhưng con cũng khô//n g muốn làm ông buồn.” Thảo quay lại ôm con thật chặt: “Khô//n g ai quan trọng hơn con, kể cả mẹ con, hiểu khô//n g?” Tuấn gật đầu nhưng khô//n g chắc cậu hiểu được hết.
Tháng tư đến, khô//n g khí bắt đầu oi. Thảo nhận ra Tuấn uống rất ít nước dù chị liên tục nhắc nhở. “Con khô//n g khát,” cậu bé thường nói thế. Lại một đêm khác, Thảo bật dậy giữa cơn mộng mị, thấy con đang r/un cầm cập, mồ hôi nhễ nhại, mắt trợn ngược. “Tuấn!” Chị h/ét lên, giọng nghẹn lại vì s/ợ hãi. Cậu bé khô//n g trả lời. Bụng Tuấn cứng như đá, tay chân lạnh ngắt. Thảo quấn con trong chăn, bế xuống cầu thang, gào lên gọi người giúp: “Giúp tôi! Làm ơn! Con tôi khô//n g thở được!” Dũng mở cửa ngơ ngác: “Thảo, có chuyện gì vậy?” “Tránh ra! Khô//n g cần ông giúp!” Thảo gào lên như điên. Bác hàng xóm khác, ông Phúc và vợ bà Ánh, chạy tới. Họ gọi taxi. Thảo khô//n g chờ nổi xe cấp c/ứu. “Con ơi! Tỉnh lại đi! Làm ơn!” Thảo vừa nói vừa lay con trên đùi.
Tại b/ệnh viện tỉnh Nam Định, Tuấn được chuyển vào phòng cấp c/ứu ngay khi tới nơi. Thảo đi cùng con trong tình trạng hoảng loạn, đầu óc quay cuồng như người bị cuốn vào một cơn bão khô//n g lối thoát. “Cấp c/ứu nội nhi ca số 12! Bé trai chín tuổi, đ/au bụng cấp! Bụng cứng và có dấu hiệu tím môi!” Một y tá h/ét lên khi đẩy cáng vào khu xử lý. Một bác sĩ trẻ mặc áo choàng trắng, gương mặt nghiêm nghị, bước nhanh tới. Tên trên bảng tên: Thịnh, bác sĩ nội trú năm cuối Khoa Nhi. “Chúng tôi cần truyền dịch ngay cho, siêu âm bụng tổng quát, chuẩn bị lấy m/áu và nước tiểu,” anh ra lệnh rõ ràng. Thảo đứng c///hết chân ngoài hành lang, trái tim chị như bị b/ó/p nghẹt. “Cô là mẹ b/ệnh nhi?” Một y tá hỏi nhẹ nhàng. “Phải, con tôi nó…” Thảo lắp bắp. “Cô ngồi xuống đây, chúng tôi đang làm mọi thứ có thể.”
Khi có kết quả sơ bộ, bác sĩ Thịnh sẽ nói chuyện với cô. Chị ngồi xuống chiếc ghế nhựa lạnh ngắt, trong tay là món đồ chơi con trai hay cầm ngủ – một con cáo bông cũ kỹ. Chị siết nó chặt đến nỗi các ngón tay trắng bệch.
Một tiếng sau, Thịnh quay lại với tập hồ sơ dày trên tay. Anh ngồi xuống đối diện Thảo. “Cô Thảo, tôi đã xem sơ bộ các xét nghiệm, có dấu hiệu viêm nhiễm nội tạng nhưng hiện tại khô//n g xác định rõ n/guyên nhân. Có thể là ruột thừa?” Thảo hỏi r/un rẩy. “Có thể, nhưng siêu âm cho thấy ruột thừa khô//n g to, cũng khô//n g có dịch ổ bụng. Điều bất thường là thận bên phải giãn, nước tiểu có vi m/áu nhưng lại khô//n g có dấu hiệu nhiễm khuẩn rõ ràng. Chúng tôi đã nghi ngờ một tổn thương sâu hơn.” “Trời ơi!” Thảo ôm đầu, nước mắt chảy dài. “Hiện tại chúng tôi cần hội chẩn gấp, có thể sẽ phải phẫu thuật thăm dò nếu tình trạng khô//n g cải thiện trong 2 giờ tới. Tôi cần cô ký giấy đồng ý.” “Anh… anh cứ c/ứu con tôi, làm ơn!” Thịnh gật đầu, ánh mắt anh ánh lên sự nghiêm túc và đồng cảm, khô//n g giống những bác sĩ khác mà Thảo từng gặp.
Trong lúc chờ đợi, Tuấn nằm trong phòng theo dõi. Cậu bé khô//n g tỉnh hẳn, thở y/ếu và mắt lim dim. Thảo bước vào nắm lấy tay con. “Tuấn, con nghe mẹ nói khô//n g?” Cậu bé khẽ cựa mình. “Mẹ đừng gi/ận con, con khô//n g ăn bánh của ông Dũng nữa.” “Khô//n g sao con ơi, khô//n g sao, mẹ ở đây mà!” Thảo nghẹn ngào. Cửa phòng bật mở, một y tá gọi lớn: “Bác sĩ Thịnh, nhịp tim b/ệnh nhi đang giảm!” Thảo bị mời ra ngoài nhưng chị kịp hô//n lên trán con trai một cái.
Tại phòng chờ, bà Ánh, người hàng xóm tốt bụng từng giúp Thảo bắt taxi hôm trước, đến cùng chồng. “Thảo, bác nghe tin từ Hằng, sao rồi con?” “Tuấn đang ở trong, họ nói phải mổ nếu khô//n g tìm ra lý do.” Thảo ôm lấy bà như thể vịn vào bờ đá cuối cùng giữa dòng nước xoáy. Ông Phúc, chồng bà, cau mày: “Tôi nghe ông Dũng nói cháu bé bị nhạy cảm, mỗi lần ông ấy cho bánh là bé đ/au mà ông vẫn cho. Cháu đã dặn nhưng Tuấn thương ông ấy quá.” Thảo nghẹn lời. “Thảo, bác khô//n g trách con đâu nhưng nếu có gì n/guy hiểm thì phải nói cho người ta biết. Ông Dũng có gì đó lạ,” bà Ánh nói nhỏ. Thảo khô//n g đáp nhưng trong lòng chị một cảm giác hối hận và tức gi/ận bắt đầu âm ỉ như đám tro bị dồn nén lâu ngày.
Hai tiếng sau, bác sĩ Thịnh xuất hiện với bộ đồ phẫu thuật: “Chúng tôi cần mổ ngay, có thể là tình trạng cấp tính liên quan đến hệ tiết niệu hoặc nhiễm trùng sâu mà chẩn đoán hình ảnh chưa phát hiện được.” Thảo ký giấy, đôi tay r/un như cành khô trong gió. Thịnh vỗ nhẹ vai chị: “Tôi sẽ trực tiếp mổ, tin tôi.” Cánh cửa phòng mổ khép lại. Thảo một lần nữa ngồi một mình với con cáo bông cũ trong tay, nhớ lại tất cả những lần bị từ chối, bị nghi ngờ, bị xem thường.
Một giờ sau, bà Hằng đến, vẻ mặt lo lắng: “Em chưa ăn gì à?” Thảo khô//n g trả lời. “Chị x/in l/ỗi Thảo.” “Chị nghĩ sai. Tuấn khô//n g b/ịa chuyện.” Thảo quay sang, ánh mắt thẳng như d/ao: “Em đã nói ngay từ đầu nhưng ai nghe em? Chị biết chị khô//n g bao biện. Chị chỉ… chị chỉ thấy bất lực.” Hằng ngồi xuống, cầm tay em họ: “Dù gì em cũng rất dũng cảm.” Thảo cười nhạt: “Em khô//n g cần ai khen em, em chỉ cần con em khô//n g phải chịu đ/au đớn.”
Trong lúc chờ đợi, ông Dũng cũng đến b/ệnh viện. Ông ngập ngừng ở quầy tiếp tân, hỏi y tá: “Bé Tuấn sao rồi?” Y tá chỉ tay về phía phòng chờ. Ông Dũng bước lại gần định cất tiếng gọi nhưng Thảo đã nhìn thấy ông. “Ông đến đây làm gì?” “Thảo, tôi nghe tin, tôi… tôi chỉ muốn biết cháu bé sao rồi.” “Tuấn đang ở trong phòng mổ!” Giọng Thảo như băng đá. Ông Dũng im lặng, mặt tái nhợt. “Ông biết tôi đã nói gì với con tôi khô//n g? Khô//n g được ăn bất cứ thứ gì ông cho!” “Tôi… tôi khô//n g có ý gì xấu, tôi chỉ quý thằng bé thôi.” “Ông biết khô//n g, mỗi lần ăn thứ gì của ông nó lại đ/au bụng! Ông biết nhưng vẫn tiếp tục, vì sao?” “Tôi… tôi nghĩ là trùng hợp. Tôi khô//n g… tôi khô//n g ép!” Thảo đứng bật dậy: “Tuấn đã nói, ông ấy bảo nếu con khô//n g ăn ông sẽ buồn lắm! Ông dùng tình cảm để làm nó thấy có lỗi! Ông khô//n g độc ác nhưng ông vô trách nhiệm!” Dũng cúi đầu khô//n g nói nổi lời nào. Ông chậm rãi quay lưng bước đi, bóng dáng cong xuống dưới ánh đèn b/ệnh viện lạnh lẽo.
Ca mổ kéo dài hơn 2 giờ. Thảo ngồi gục đầu trên ghế, thiếp đi vì kiệt sức. Bà Ánh trải một cái khăn nhẹ lên vai chị. Khô//n g ai nói gì. Cuối cùng cánh cửa phòng mổ bật mở. Thịnh bước ra, mồ hôi thấm đầy trán: “Ca mổ thành công nhưng chúng tôi đã phát hiện điều bất ngờ.” Thảo bật dậy: “Con tôi sao rồi?” “Tuấn bị giãn toàn bộ hệ niệu bên phải. Chúng tôi đã nội soi và lấy ra được nhiều viên sỏi.” “Sỏi?” Thảo sửng sốt. “Sỏi thận! Kích thước lớn, một số viên có cạnh sắc gây tổn thương và viêm mãn tính. Chúng tôi đã khô//n g nghĩ đến khả năng này ở một bé chín tuổi. Thành thật mà nói, tôi chưa từng thấy ca nào như thế.” Thảo như bị tát thẳng vào mặt. Bao nhiêu năm, bao nhiêu lần đi khám, tất cả đều bỏ sót điều này! “Tuấn, con tôi có qua được khô//n g?” “Cậu bé sẽ phải nằm viện theo dõi đặc biệt nhưng tôi tin là sẽ ổn. Chúng tôi đã rửa ổ bụng, khâu các tổn thương nhỏ. Giờ cậu ấy đang được đưa ra phòng hồi tỉnh.” Thảo gật đầu, nước mắt rơi lã chã. Chị khô//n g nói được gì nữa, chỉ biết rằng một sự thật khủng khiếp vừa được bóc trần như trước mặt nạ bị giật phăng sau hai năm che đậy.
Tuấn vẫn mê man sau ca mổ. Cậu bé nằm đó, gương mặt trắng bệch, hơi thở nhẹ đến mức khó nhận ra. Một ống truyền nhỏ cắm trên tay, chiếc máy monitor đều đều phát tín hiệu sống. Thảo ngồi cạnh con, đôi mắt trũng sâu vì mất ngủ. Trước mặt chị là vết khâu dài dọc theo bụng con được băng trắng cẩn thận. Tim chị như bị b/ó/p nghẹt mỗi khi nhìn vào. “Con ơi, mẹ ở đây, mẹ khô//n g đi đâu cả.” Thảo nắm tay con, giọng thì thào.
Cửa mở, bác sĩ Thịnh bước vào cùng một bác sĩ khác, một người đàn ông tr/ung niên tóc muối tiêu, tên trên bảng tên ghi: Sơn, chuyên gia tiết niệu khoa được mời hội chẩn. “Chào cô Thảo.” Ông Sơn nói giọng trầm ấm. “Tôi là người theo dõi hậu phẫu cho Tuấn.” Thảo đứng dậy căng thẳng. “Bác sĩ, sỏi thận, tại sao một đứa bé lại có thể bị như vậy? Khô//n g ai phát hiện trong hai năm?” Thịnh liếc nhìn đồng nghiệp rồi chậm rãi nói: “Chúng tôi đã trao đổi, trường hợp của Tuấn rất đặc biệt. Lượng sỏi lớn, phân bố kéo dài nhiều tháng, thậm chí hơn một năm. Một phần vì biểu hiện lâm sàng mơ hồ, khô//n g đặc trưng.” “Khô//n g đặc trưng?” Thảo gần như bật cười. “Nó đ/au bụng suốt hai năm, mất ngủ, sút cân, khô//n g ăn uống được sao? Ai cũng nói là khô//n g đặc trưng!” Sơn đặt tay lên vai chị, nhẹ giọng: “Tôi hiểu sự bức xúc của cô nhưng điều chúng tôi quan tâm nhất bây giờ là tìm ra n/guyên nhân hình thành sỏi để phòng ngừa tái phát.” “Ý ông là chế độ ăn uống?” Thảo hỏi, giọng bắt đầu r/un. Thịnh gật đầu: “Tôi sẽ hỏi cô một vài câu, cô có thể kể lại chi tiết những món ăn bé thường dùng khô//n g?” Thảo hít sâu: “Tuấn, nó khô//n g ăn đều, rất kén ăn, uống nước rất ít. Còn lại là xúc xích, bánh quy, mứt dừa, giăm bông khô, những món Dũng hay cho.” “Sao cơ? Dũng?” Thịnh cau mày. “Ông ta là hàng xóm tầng dưới, một ông già sống một mình, rất hay tỏ ra tử tế, luôn cho Tuấn đồ ăn.” “Ban đầu tôi biết ơn nhưng sau tôi thấy mỗi lần Tuấn ăn thứ gì từ ông nó lại đ/au.” Sơn ghi chú cẩn thận: “Thực phẩm mặn, khô, đạm cao, ít nước là điều kiện lý tưởng để sỏi hình thành, rất điển hình. Tôi tin chế độ ăn là n/guyên nhân chính.”
Thảo bỗng cảm thấy nghẹt thở, một cảm xúc hỗn độn giữa gi/ận dữ và tội lỗi b/ó/p nghẹt lồng ng/ực chị. “Tôi đã nghi ngờ nhưng khô//n g ai nghe tôi. Ai cũng nói tôi lo xa, tôi tưởng tượng. Chị họ tôi, bác sĩ cũ, cả giáo viên họ đều bảo Tuấn làm quá, nhưng nó đang bị tổn thương từng ngày!” Thịnh cúi đầu, giọng trầm xuống: “Lỗi khô//n g nằm ở cô. Là hệ thống và sự chủ quan từ những người có trách nhiệm.” “Khô//n g!” Thảo lắc đầu, mắt đẫm nước. “Tôi có lỗi vì đã khô//n g c/ấm được con mình ăn những thứ đó, vì tôi y/ếu đuối, vì tôi s/ợ làm mất lòng hàng xóm hơn là bảo vệ con!” Một khoảng lặng bao trùm căn phòng.
Hai ngày sau, Tuấn tỉnh lại. Lần đầu tiên cậu bé mở mắt chậm rãi, ánh nhìn mờ đục nhưng vẫn nhận ra mẹ. “Mẹ!” Thảo lao đến bên con, giọng lạc đi: “Con tỉnh rồi, con yêu, con làm mẹ s/ợ c///hết khiếp!” “Bụng con khô//n g đ/au nữa.” Tuấn thều thào. Thảo hô//n lên trán con, vỡ òa: “Khô//n g sao rồi, khô//n g sao nữa.” Thịnh bước vào, mỉm cười hiếm hoi: “Chiến binh nhỏ dũng cảm, chào mừng trở lại.” Tuấn cố nở nụ cười y/ếu ớt.
Chiều hôm đó, Thảo xin phép ra ngoài một chút. Chị khô//n g biết vì sao mình lại quay về khu nhà cũ nhưng đôi chân cứ dẫn chị đến đó. Trên đường đi chị ghé vào tiệm bánh quen nơi chị từng mua bánh mì mỗi sáng. “Thảo,” người bán hàng cô Hạnh gọi, “nghe tin Tuấn mổ, chị ổn chứ?” Thảo gật đầu: “Nó đang hồi phục.” Hạnh hạ giọng: “Chị biết khô//n g, cả khu đang xôn xao chuyện ông Dũng. Có người nói: ‘Ông ta biết Tuấn khô//n g được ăn đồ đó mà vẫn cố tình cho.'” Thảo cắn môi: “Tôi khô//n g nói ông ấy cố tình nhưng ông ấy đã làm con tôi tổn thương mà khô//n g cần dùng bạo lực.” Hạnh thở dài: “Tôi chưa từng thấy ông ấy thân với ai ngoài Tuấn, như thể ông sống vì nó.”
Tối hôm ấy, Thảo quay lại tòa nhà cũ. Chị đi thẳng đến cửa căn hộ tầng dưới, gõ mạnh ba lần. Cửa mở, Dũng xuất hiện, ra vẻ ngạc nhiên khi thấy Thảo. “Tôi biết có ngày cô sẽ đến. Chúng ta cần nói chuyện.” Thảo nói, giọng lạnh. Họ ngồi đối diện nhau trong phòng khách đơn sơ. Trên bàn vẫn còn một đĩa bánh quy và lọ mứt. “Tuấn tỉnh rồi, nó sống nhưng thận của nó bị tổn thương vĩnh viễn, nó có thể bị s/uy th/ận bất cứ lúc nào nếu tái phát.” Dũng im lặng. Thảo g/ằn từng tiếng: “Ông khô//n g cố g/iết con tôi nhưng ông chính là lí do khiến nó đ/au đớn suốt hai năm! Tôi… tôi khô//n g biết. Tôi chỉ… tôi chỉ muốn nó vui… vui.” “Ông ép nó ăn, ông dọa nó bằng cảm xúc, ông trói buộc nó bằng tội lỗi. Một đứa trẻ chín tuổi, ông có biết nó từng kh//óc và nói với tôi rằng: ‘Nếu con khô//n g ăn ông Dũng sẽ buồn lắm!’?” Giọng Dũng vỡ ra: “Tôi khô//n g có cháu, khô//n g có ai cả. Tuấn là điều duy nhất khiến tôi cảm thấy mình còn sống. Tôi khô//n g có ác ý!” “Khô//n g cần ác ý, chỉ cần ích kỷ, và ông đã làm điều đó với một đứa trẻ!” Dũng cúi đầu khô//n g đáp. Thảo đứng dậy: “Tôi khô//n g đến để nghe ông x/in l/ỗi, tôi chỉ muốn ông hiểu: Tuấn khô//n g phải thuốc chữa cô đơn cho ai cả. Nó là một đứa trẻ, nó cần được sống.” Chị quay đi khô//n g nhìn lại.
Sáng hôm sau, cả khu phố xôn xao. Trên bảng thô//n g báo của khu dân cư xuất hiện hai tờ giấy lớn: “Khô//n g trẻ em ăn đồ ăn khi chưa có sự đồng ý của người lớn trong nhà.” “c/ấm tiếp xúc trẻ nhỏ nếu khô//n g có người cha mẹ hoặc người lớn trong nhà.” Thảo khô//n g phải người viết, có thể là Hạnh, có thể là bà Ánh hoặc một ai đó khác, nhưng mọi người đã hiểu, đã nhìn thấy. Một người từng nói Dũng là ông lão tử tế nhất khu này, hôm nay câu đó khô//n g còn ai nhắc lại. Ông Dũng vẫn sống ở đó nhưng cửa nhà ông luôn đóng kín. Mỗi lần có ai đi ngang, tiếng bước chân khẽ chậm lại, ánh mắt thoáng nghi ngờ. Những đứa trẻ khô//n g còn đến xin kẹo, những bậc phụ huynh tránh đi đường hành lang ông hay ngồi.
Thảo trở về b/ệnh viện thấy Tuấn đang tập ngồi dậy. Thịnh đang ngồi đối diện, cầm một quyển sách nhỏ, truyện tranh về cơ thể người. “Con biết khô//n g, viên sỏi giống như một viên đá nhỏ sống trong thận. Nó ở đó quá lâu sẽ làm tổn thương cả ngôi nhà mà nó trú ngụ.” “Vậy bác sĩ đã lấy viên đá ra khỏi con rồi ạ?” Tuấn hỏi. Thịnh gật đầu: “Rồi, giờ ngôi nhà của con đang được sửa chữa.” Thảo nhìn con trai, lần đầu tiên thấy môi nó cong nhẹ thành nụ cười dù còn y/ếu ba ngày sau ca mổ.
Tuấn bắt đầu tỉnh táo hơn nhưng Thảo cảm nhận rõ con chị khô//n g còn là một đứa trẻ bình thường: cơ thể y/ếu đi trông thấy, cử động chậm chạp, ánh mắt hằn giấu M/ệt mỏi. “Mẹ, con có phải nằm viện mãi mãi khô//n g?” Tuấn hỏi, tay sờ nhẹ lên băng dán ngang bụng. “Khô//n g đâu, chỉ một thời gian thôi, để con khỏe hẳn nhé,” Thảo mỉm cười, tay khẽ vuốt tóc con, nhưng chính chị cũng chẳng chắc chắn điều gì. Bác sĩ Thịnh sau đó đến kiểm tra lại. Anh cẩn trọng quan sát vết mổ, đọc biểu đồ sinh hiệu: “Cậu bé phản ứng tốt nhưng tôi lo về chỉ số thận, có thể cần kiểm tra lại chức năng lọc.” “Ý anh là sao?” Thảo lo lắng. “Thận phải bị giãn lâu ngày có n/guy cơ ảnh hưởng lâu dài. Chúng tôi sẽ theo dõi sát và nếu cần sẽ chuyển đến chuyên khoa tại Hà Nội.” “Hà Nội?” Thảo lặp lại. “Đúng, ở đó có Tr/ung tâm thận nhi hàng đầu Việt Nam. Nếu chức năng thận khô//n g hồi phục đúng mức trong 48 giờ, chúng tôi sẽ chuyển tuyến.” Thảo gật đầu, đầu óc quay cuồng, mỗi thô//n g tin mới như một nhát d/ao sắc thêm vào nỗi M/ệt mỏi đang chồng chất.
Buổi tối Tuấn lại sốt nhẹ. Một y tá vào phòng đo nhiệt độ rồi đi báo ngay cho bác sĩ trực. “Mẹ ơi, con thấy lạnh,” Tuấn thì thào. Thảo kéo chăn, áp tay lên trán con: “Sốt rồi, chờ một chút, có người tới ngay.” Y tá trưởng bà Vân đến cùng một bác sĩ ca trực tên Lâm, người đàn ông ngoài 40, giọng cứng cỏi. “Chúng tôi cần truyền kháng sinh ngay, có thể bé đang bị viêm do phản ứng sau mổ.” Lâm cắm kim vào ven tay Tuấn, cậu bé rít lên khe khẽ: “đ/au!” “Cố lên Tuấn!” Thảo nắm chặt tay con. “Bảo Vân trấn an: Đây là kháng sinh phổ rộng, chúng tôi sẽ kiểm tra công thức m/áu lần nữa sáng mai.” Thảo lặng lẽ ghi vào sổ tay: “Ngày bốn sau mổ, sốt nhẹ, truyền kháng sinh phổ rộng, mặt còn nhăn lại suốt 15 phút, cơ thể vẫn lạnh.” Sáng hôm sau, xét nghiệm m/áu cho thấy bạch cầu tăng nhẹ.
Thảo được gọi vào văn phòng bác sĩ Thịnh. “Thảo, tôi khô//n g muốn giấu, chúng tôi chưa xác định được n/guyên nhân cơn sốt đêm qua và chức năng thận vẫn chưa cải thiện như mong muốn.” “Anh định làm gì?” Thảo hỏi, môi trắng bệch. “Chuyển tuyến lên Hà Nội. Tr/ung tâm Nhi ở đó có đầy đủ thiết bị lọc m/áu nhi nếu cần thiết. Họ cũng có thể xác định chính xác hơn các tổn thương ẩn trong hệ tiết niệu.” Thảo gật đầu, khô//n g cãi, khô//n g hỏi thêm. Chị biết rõ lúc này khô//n g được phép chậm trễ.
Trưa hôm đó, xe c/ứu thương chuyên dụng được điều đến. Tuấn được gắn thiết bị theo dõi nhịp tim và huyết áp, nằm trên cáng có hệ thống chống sốc. Thảo ngồi bên con suốt hành trình hơn 2 giờ từ Nam Định đến Hà Nội, lòng chị là một mớ hỗn độn giữa hy vọng mong manh và nỗi s/ợ khô//n g tên. “Chúng tôi sắp tới chưa mẹ?” Tuấn hỏi nhỏ. “Sắp rồi, chỉ một chút nữa thôi con yêu,” Thảo vén lại s/ợi tóc ướt mồ hôi trên trán con. Lúc xe dừng trước b/ệnh viện Đại học Y Hà Nội, các y tá và bác sĩ đã đợi sẵn. Một bác sĩ trẻ chào Thảo: “Tôi là Hạnh, bác sĩ nội trú khoa Thận Nhi, chúng tôi sẽ tiếp nhận b/ệnh nhi Tuấn.” Thảo gật đầu khô//n g có sức để hỏi thêm bất kỳ điều gì.
Trong phòng b/ệnh mới, Tuấn được lắp lại toàn bộ hệ thống theo dõi. Lần này người ta lấy m/áu từ cả hai tay, một thiết bị siêu âm mới được dùng, đầu dò lạnh áp lên bụng bé khiến cậu khẽ rùng mình. Thảo đứng lặng một bên, ghi chép từng thô//n g tin, mỗi từ bác sĩ nói, chị đều cố nhớ: “Creatinine, ure m/áu, điện giải, áp suất lọc cầu thận.” Lúc y tá ra ngoài, Hạnh nói nhỏ với Thảo: “Tôi đọc hồ sơ, tôi thấy cô rất chi tiết. Ghi cả những gì Tuấn ăn từng ngày.” “Vì khô//n g ai tin tôi nên tôi phải ghi, nếu tôi khô//n g ghi con tôi sẽ bị lãng quên.” Thảo trả lời, mắt khô//n g rời khỏi nhịp tim đang nhấp nháy trên màn hình. Hạnh gật đầu: “Tôi hiểu, tôi từng là một đứa trẻ có b/ệnh mạn tính, tôi biết cảm giác phải chứng minh mình thực sự đ/au khổ.” Thảo quay sang ngạc nhiên. Hạnh mỉm cười: “Tôi bị hen nặng hồi nhỏ, cứ mỗi lần lên cơn ai cũng bảo tôi quá nhạy cảm, đến khi bị suy hô hấp suýt c///hết mới có người nghe.” Thảo nhìn vào mắt cô bác sĩ ấy, lần đầu tiên chị cảm thấy có ai đó thực sự hiểu mình.
Buổi tối Tuấn lại sốt cao. Máy cảnh báo vang lên, y tá chạy vào gấp: “39,6 độ! Chuẩn bị truyền lạnh!” Hạnh xuất hiện, đẩy xe thiết bị vào phòng: “Tuấn, con có nghe cô khô//n g?” “Có, con M/ệt,” giọng Tuấn mỏng như tờ giấy. Hạnh trấn an: “Khô//n g sao, cô sẽ giúp con, chỉ cần con cố thở đều.” Thảo nắm lấy tay con, lần đầu tiên bật kh//óc ngay trước mặt bác sĩ: “Làm ơn, đừng để nó đ/au nữa!” Hạnh nhìn hai mẹ con, mắt cũng hoe đỏ: “Tôi sẽ làm mọi cách có thể, tôi hứa.”
3 giờ sáng, cơn sốt hạ, Tuấn thiếp đi. Thảo ngồi bên, mặt úp vào tay, ngủ gục. Trong mơ chị thấy mình đang đứng giữa một khu rừng đầy sương mù, chị chạy tìm Tuấn, gọi tên nó nhưng chỉ có tiếng vọng. Càng chạy, sương càng dày, rồi bỗng một bàn tay bé nhỏ nắm lấy tay chị. Là Tuấn nhưng nó đang kh//óc, kh//óc khô//n g thành tiếng. Thảo bật dậy. Ánh đèn trong phòng b/ệnh vẫn sáng nhẹ. Tuấn vẫn thở đều. Chị thở phào, mồ hôi lạnh túa ra sau lưng. Chị đứng dậy, đi ra hành lang, đón một ngụm khô//n g khí lạnh giữa khu b/ệnh viện yên tĩnh. Hạnh cũng ở đó, cầm cốc cà phê n/guội. “Hôm nay cô khô//n g về à?” Thảo hỏi. “Tôi ở lại để phòng trường hợp cậu bé lại sốt.” “Cảm ơn cô.” Hạnh nhìn chị: “Cô biết khô//n g, chúng tôi, những người mặc áo blouse, nhiều lúc cũng khô//n g chắc chắn điều gì, nhưng có một điều tôi học được từ rất sớm: cảm giác của một người mẹ khô//n g bao giờ là ngẫu nhiên.” Thảo khựng lại. Hạnh nói tiếp: “Nếu có một điều khiến tôi tin Tuấn sẽ sống thì đó là vì cậu bé có một người mẹ chưa từng bỏ cuộc.” Lần đầu tiên sau nhiều ngày, Thảo thấy tim mình dịu đi một chút, khô//n g hẳn là bình yên nhưng như một chiếc phao được ném ra giữa cơn sóng dữ.
Sáng hôm sau, Tuấn tỉnh dậy khô//n g sốt. Thịnh từ Nam Định gọi điện hỏi thăm. Thảo bật loa ngoài: “Chào chiến binh nhỏ, nghe nói hôm qua con lại làm mọi người phát hoảng.” Tuấn cười nhẹ: “Con khô//n g nhớ rõ nhưng con nhớ bác sĩ có cái áo xanh.” “Vậy lần sau bác sĩ sẽ mặc áo đỏ nhé cho con đỡ chán.” Thịnh cười. Thảo nói chen vào: “Cảm ơn anh, nếu khô//n g có anh Tuấn đã khô//n g qua nổi đêm hôm đó.” “Tôi chỉ làm điều bác sĩ phải làm, người c/ứu Tuấn là cô,” Thịnh đáp. Thảo siết tay con, mắt long lanh. Chị khô//n g cần được ca ngợi nhưng chị cần một ai đó cuối cùng đã nói rằng chị đã đúng.
Ca phẫu thuật thứ hai của Tuấn được lên lịch vào sáng sớm. Lần này là cuộc mổ chính để xử lý các tổn thương sâu và đánh giá trực tiếp mức độ hủy hoại của hệ niệu sau nhiều tháng bị sỏi gây viêm. Hạnh là người trực tiếp chuẩn bị cho Tuấn. Cô cúi xuống, nhẹ nhàng tháo băng khỏi tay cậu bé. “Tuấn, hôm nay tụi cô sẽ giúp ngôi nhà trong bụng con trở nên sạch sẽ nhé.” Cậu bé gật đầu, mắt vẫn còn hơi ngái ngủ. “Con sẽ lại bị ngủ nữa hả?” “Đúng rồi, nhưng khi con dậy sẽ thấy dễ chịu hơn nhiều.” Thảo đứng bên cạnh, ôm con một lúc lâu trước khi để y tá đẩy vào phòng mổ. Tim chị co lại khi cánh cửa inox khép lại, ngăn cách giữa chị và cậu con trai nhỏ đang phải bước thêm một lần nữa vào cuộc chiến sinh tử.
Phòng mổ số ba, khô//n g khí lạnh và vô trùng. Kiệt, bác sĩ niệu khoa trưởng tại b/ệnh viện Đại học Y Hà Nội, là người phụ trách chính. Ông đã đọc kỹ toàn bộ hồ sơ trước đó và tham khảo kết luận mổ cấp c/ứu ở Nam Định do bác sĩ Thịnh ghi lại. “Chúng ta mổ nội soi kết hợp mở, ưu tiên giữ lại cấu trúc niệu quản và đài thận phải. Nếu phát hiện xơ hóa nặng có thể cần đặt ống J,” ông nói, khẩu trang che đi nửa khuôn mặt nghiêm nghị. Hạnh đứng ở bàn dụng cụ hỗ trợ điều phối, màn hình nội soi được bật lên. Tuấn được gây mê hoàn toàn, tim cậu bé đập đều đặn dưới ánh sáng xanh của máy theo dõi. “Bắt đầu giao điện!” Tiếng bíp bíp đều đều vang lên như tiếng nhịp tim. Thời gian từng giây trôi qua nặng nề.
Ở ngoài, Thảo ngồi trong phòng chờ dành riêng cho người thân b/ệnh nhi, khô//n g còn nước mắt để rơi. Chị ngồi bất động, tay ôm chặt cuốn sổ ghi chú đã nhàu nát. Từng trang ghi lại tiếng rên ngày bị đ/au, từng lát xúc xích, từng thìa mứt. Bà Ánh gọi tới từ Nam Định: “Thảo, cháu ổn chứ? Cháu đang chờ một từ 6 giờ 30, giờ hơn 8 giờ rồi, cả khu ai cũng lo cho Tuấn.” “Sáng nay có người treo trước cổng tòa nhà tấm biển: ‘Đừng im lặng nếu bạn cảm thấy điều gì đó bất thường.'” Thảo nhắm mắt lại, thấy tim mình chùng xuống: “Ước gì họ nghe cháu sớm hơn!”
Trong phòng mổ, ca phẫu thuật bước vào giai đoạn căng thẳng. Máy nội soi đưa hình ảnh rõ nét vào màn hình. Kiệt nhìn chăm chú, giọng ông trầm hẳn: “Đài thận phải giãn lớn, thành ống quản có dấu hiệu phù nề. Chuẩn bị gắp sỏi.” Một dụng cụ nhỏ như chiếc kẹp dài được đưa vào qua ống nội soi. “Có một viên đường kính hơn 1 cm, bề mặt sắc, đây là n/guyên nhân gây viêm mãn tính!” Hạnh đọc to khi viên sỏi đầu tiên được lấy ra. “Còn nữa, có sỏi nằm ở phần chậu thận, khó gắp hơn, cần điều chỉnh góc soi,” Kiệt nói, mắt khô//n g rời màn hình. Tiếp đó thêm bốn viên sỏi nhỏ được đưa ra ngoài, mỗi viên một hình dạng khác nhau, có viên trắng ngà, có viên đen như than cháy, tất cả đều gồ ghề sắc cạnh như những viên d/ao mini găm vào nội tạng non nớt của một đứa trẻ. “Trời ơi!” Một bác sĩ nội trú thốt lên khô//n g kìm được. Kiệt g/ằn giọng: “Im lặng! Tiếp tục!” Hạnh quay đi hít sâu, cô biết đó là phản ứng thường gặp của người chưa từng thấy hậu quả thật sự từ thứ gọi là chế độ ăn uống mặn, đạm đơn giản. “Cậu bé đã sống với thế này bao lâu rồi?” Nội trú trẻ hỏi khẽ, lần này bằng tông kính trọng hơn. “Ít nhất là một năm, có thể hơn,” Hạnh đáp. Kiệt kết luận: “Niêm mạc viêm mạn, khô//n g có dấu hiệu thủng nhưng chắc chắn sỏi đã làm biến dạng cấu trúc thận. Chúng ta đặt ống J, khâu đóng ca mổ.” Ca mổ kết thúc sau gần ba tiếng, tổng cộng có sáu viên sỏi được lấy ra. Cả kíp mổ lặng người, khô//n g ai nói đùa, khô//n g ai cười, tất cả đều cảm thấy như mình vừa lật ra một bí mật mà lẽ ra khô//n g nên bị giấu quá lâu.
Thảo bật dậy khi cửa phòng mổ mở. Hạnh là người ra trước: “Xong rồi,” cô nói, nắm lấy tay Thảo. “Tuấn đang được đưa vào phòng hồi tỉnh.” “Còn sống?” Thảo thì thào như khô//n g tin mình hỏi thế. “Còn, nhưng cần chuẩn bị tinh thần, thận phải của bé đã bị tổn thương vĩnh viễn. Nó vẫn còn hoạt động nhưng khô//n g toàn vẹn.” Thảo lặng đi. Hạnh tiếp tục: “Nhưng phần tốt là chúng tôi đã lấy hết sỏi, khô//n g có dấu hiệu ung thư hay hoại tử. Giờ chỉ còn chờ cơ thể con trai chị phục hồi.” “Cảm ơn, cảm ơn cô!” Thảo thì thầm, gần như ngã quỵ.
Tuấn tỉnh lại ba tiếng sau đó trong phòng hồi sức. Ánh đèn vàng nhạt, mùi thuốc khử trùng, tiếng máy bơm hơi oxy đều đặn. Thảo ngồi cạnh, r/un r/un nắm lấy tay con. Cậu bé cử động nhẹ rồi mở mắt ra. “Mẹ!” “Xong rồi con, con làm tốt lắm!” Thảo bật kh//óc, lần đầu tiên trong nhiều ngày chị kh//óc vì nhẹ nhõm. “Bác sĩ có lấy đá ra chưa?” Tuấn khẽ hỏi. Thảo gật đầu, cố mỉm cười: “Rồi, tất cả rồi, khô//n g còn gì làm con đ/au nữa.” Buổi tối Hạnh đến kiểm tra lại. Cô ngồi xuống bên cạnh Thảo. “Sau khi xem hồ sơ chúng tôi sẽ theo dõi thêm một tuần. Nếu mọi thứ ổn Tuấn có thể xuất viện. Sau đó sẽ là theo dõi dài hạn.” “Nhưng giờ chị có thể tạm thời thở được rồi.” Thảo nắm tay cô Hạnh: “Tôi phải làm gì với cảm giác này? Cảm giác nào?” “Tôi đã để con mình đ/au hai năm, tôi đã nghi ngờ, đã kh//óc, đã phản kháng nhưng tôi vẫn khô//n g ngăn được điều đó xảy ra.” Hạnh trầm ngâm một lát rồi nói: “Khô//n g ai dạy phụ nữ làm mẹ trong hoàn cảnh như thế này. Chị đã làm mọi thứ trong khả năng. Có lỗi khô//n g có, nhưng lỗi lớn hơn thuộc về những người đã khô//n g lắng nghe.” “Khô//n g!” Thảo nhắm mắt, nước mắt lại trào ra. “Tôi có lỗi vì đã khô//n g c/ấm được con mình ăn những thứ đó, vì tôi y/ếu đuối, vì tôi s/ợ làm mất lòng hàng xóm hơn là bảo vệ con!”
Hạnh lấy ra một phong bì thư: “Đây là bản cam kết tham gia chương trình theo dõi hậu phẫu dài hạn. Tôi nghĩ Tuấn cần được chăm sóc liên tục ít nhất một năm. Nếu có dấu hiệu tái phát, chúng tôi sẽ can thiệp sớm.” Thảo nhận phong bì như đang cầm một phần trách nhiệm nặng nề chuyển thành kế hoạch sống còn.
Sáng hôm sau, Tuấn thức dậy trong trạng thái khá hơn. Cậu bé cử động dễ dàng, khô//n g sốt, da khô//n g còn tái xanh như mấy ngày trước. Thảo ngồi bên giường, lau mặt cho con bằng khăn ấm. “Mẹ ơi, khi nào mình về nhà?” “Chắc là sớm thôi, con, còn vài xét nghiệm nữa,” Thảo dịu dàng. Tuấn gật đầu rồi hỏi nhỏ: “Mẹ có gi/ận ông Dũng khô//n g?” Thảo dừng lại, đôi mắt thoáng u tối: “Mẹ khô//n g gi/ận nhưng mẹ khô//n g bao giờ để ông ấy lại gần con nữa.” “Ông khô//n g cố làm con đ/au mà.” “Đúng, nhưng ông đã khô//n g lắng nghe và người khô//n g lắng nghe thì khô//n g thể chăm sóc ai cả.” Tuấn nhìn trần nhà một lúc rồi nói: “Con khô//n g muốn ông buồn nhưng giờ con thấy con cũng khô//n g muốn đ/au nữa.” Thảo mỉm cười rưng rưng: “Con đang lớn rồi.”
Buổi trưa bác sĩ Kiệt đến kiểm tra lại vết mổ và xem phim chụp mới. Ông cẩn thận quan sát rồi nói: “Phần thận phải vẫn có độ giãn nhẹ nhưng nếu duy trì chế độ ăn hợp lý và kiểm tra định kỳ, bé vẫn có thể sống mà khô//n g cần can thiệp thêm, khô//n g cần lọc m/áu.” Thảo hỏi: “Chưa đến mức đó, nhưng nếu khô//n g thay đổi triệt để, n/guy cơ vẫn còn và tái phát thì thường nặng hơn lần đầu.” Thảo gật đầu: “Tôi sẽ ghi nhớ từng lời ông nói.” Kiệt mỉm cười hiếm hoi: “Bác sĩ Thịnh ở Nam Định đã gửi lời chúc mừng, cậu ấy bảo Tuấn là ca một trên 1 triệu.”
Chiều hôm ấy, Tuấn vẽ tranh. Cậu bé lấy hộp màu chăm chú tô một người đàn ông mặc áo blouse xanh cầm một cây đèn pin khổng lồ. Thảo nhìn tranh hỏi: “Ai thế?” “Bác sĩ Thịnh, bác ấy soi trong bụng con để tìm mấy viên đá.” “Con vẽ giỏi thật đấy, con định vẽ cả cô Hạnh nữa, cô ấy giống như người sửa ống nước cho con.” Thảo bật cười: “Lâu rồi chị mới thấy lòng nhẹ đến thế.”
Tối đó, Thảo một mình ngồi tại góc hành lang. Chị mở điện thoại, nhìn lại các tin nhắn cũ từ bà Hằng, từ cô giáo Hương, từ những người từng nghi ngờ chị. Rồi chị bấm nút ghi âm, thu giọng mình: “Tôi là Thảo, mẹ của Tuấn, tôi từng bị gọi là bà mẹ quầng lo, từng bị bác sĩ từ chối vì triệu chứng mơ hồ, nhưng con tôi suýt c///hết vì những điều người ta khô//n g muốn nghe. Đây là lời nhắn gửi đến những ai từng im lặng.” Chị lưu bản ghi âm lại, chưa gửi cho ai nhưng chị biết sẽ đến lúc cần chia sẻ.
Một tuần sau, Tuấn đủ điều kiện xuất viện. Bác sĩ Hạnh đưa cho Thảo bộ hồ sơ đầy đủ: lịch tái khám, thực đơn mẫu và lịch uống nước. “Nhớ nhé, mỗi ngày ít nhất 1,5 lít nước, khô//n g xúc xích, khô//n g lạp xưởng, khô//n g đồ hộp.” Tuấn nhăn mặt: “Thế còn ăn gì?” Hạnh cười: “Cá hấp, rau củ luộc, cơm mềm. Con muốn khỏe thì phải hợp tác.” Tuấn lắc đầu: “Con nhớ xúc xích quá.” Thảo nói ngay: “Con muốn quay lại b/ệnh viện à?” “Khô//n g ạ!” Tuấn giơ hai tay đầu hàng. Cả ba cùng bật cười, lần đầu tiên tiếng cười khô//n g bị nuốt lại giữa nỗi s/ợ.
Trên xe taxi trở về Nam Định, Thảo ngồi nhìn con ngủ gục bên vai. Đường về nhà dài nhưng lần này chị khô//n g còn thấy nó xa xôi nữa. Khi xe đi ngang trạm dừng, tài xế, một ông già tên Bảo, hỏi: “Bé mới mổ xong à? Cháu vẫn còn y/ếu phải?” Thảo trả lời: “Chị mạnh mẽ thật. Tôi từng có con bị b/ệnh tim, chạy viện khắp nơi, khô//n g gì đ/au bằng thấy con mình kh//óc mà mình khô//n g làm gì được.” Thảo khẽ nói: “Tôi hiểu.” Tài xế gật đầu khô//n g nói thêm nhưng trong ánh nhìn của hai người có một sự đồng cảm lặng lẽ như dây buộc vô hình giữa những người đã từng gục ngã và đứng dậy vì một người nhỏ bé hơn chính họ.
Chiều hôm Tuấn trở về Nam Định, Thảo khô//n g ghé thẳng về nhà. Chị đưa con tới ở tạm nhà bà Ánh, người hàng xóm đã luôn bên chị những lúc tưởng chừng mọi người đều quay lưng. Bà Ánh mở cửa, ôm chầm lấy Tuấn, nước mắt lưng tròng: “Cậu bé ngoan, cháu lại chịu khổ rồi.” Tuấn mỉm cười, gật nhẹ. Cậu vẫn còn y/ếu nhưng ánh mắt sáng hơn trước nhiều. “Cháu đỡ đ/au rồi bà ơi, giờ chỉ cần khô//n g ăn xúc xích nữa là ổn.” Thảo liếc nhìn con, câu nói ngây thơ ấy thản nhiên đến đ/au lòng, nhưng chính nó lại khiến những người lớn phải đối diện với điều mình từng làm ngơ.
Sáng hôm sau, Thảo dắt Tuấn ra ngoài một lát để hít thở khô//n g khí trong lành. Khi chị bước vào sân khu chung cư, thấy có gì đó khác lạ. Trước bảng thô//n g báo lớn giữa sân, vài người đang tụ tập. Hạnh, cô gái bán bánh mì, vừa dán lên một tấm biển mới: “Chúng ta đã quá im lặng! Đừng bao giờ để một đứa trẻ phải trả giá cho sự cả tin của người lớn.” Bên dưới là danh sách thực phẩm n/guy cơ cao dẫn đến sỏi thận được in đậm. Người đầu tiên lên tiếng là ông Phúc, chồng bà Ánh. Giọng ông đanh lại: “Ông Dũng biết Tuấn bị đ/au mỗi lần ăn xúc xích mà ông vẫn tiếp tục!” Một người phụ nữ khác, bà Yến sống tầng bốn, chen vào: “Con tôi từng mang mứt ông Dũng cho, tôi nhớ rõ hôm đó nó đi ngoài liên tục. Chị có nhớ là em từng nói ông ta cứ rình giờ đón học sinh về khô//n g? Tôi thấy ông ta gọi bọn nhỏ lại cho kẹo mỗi buổi chiều.” Một bà mẹ tên Quỳnh tiếp lời.
Thảo bước đến, tất cả ánh mắt đổ dồn vào chị. Khô//n g ai nói ra nhưng rõ ràng họ muốn nghe từ người trong cuộc. “Tuấn suýt c///hết!” Thảo nói khô//n g chút vòng vo. Cả đám đông lặng đi. “Chúng tôi đã mổ hai lần, bác sĩ lấy ra sáu viên sỏi từ thận của thằng bé. Tất cả đều bắt n/guồn từ chế độ ăn nghèo nước, dầu natri, những món ông Dũng thường cho nó ăn bất chấp việc tôi đã nhiều lần yêu cầu dừng lại!” “Cô có nghĩ ông ta cố tình khô//n g?” Ai đó hỏi. Thảo im lặng vài giây rồi chậm rãi: “Tôi khô//n g nghĩ ông ta muốn g/iết người, nhưng ông ta đã ép tình cảm lên con tôi, lợi dụng sự ngây thơ của một đứa trẻ để làm thỏa mãn nỗi cô đơn của mình. Và rồi khi thằng bé nói khô//n g, ông làm nó thấy có lỗi.” Diễm chen vào: “Chúng ta từng tin ông ấy vì ông ấy sống cô độc, vì ông ấy nói lời tử tế, nhưng sự tử tế khô//n g thể đo bằng nụ cười, nó phải có giới hạn.”
Tối hôm đó, một nhóm cư dân đi đến gõ cửa nhà Dũng. Thảo đi cùng, Tuấn được bà Ánh giữ ở nhà. Cửa mở, ông Dũng hiện ra, mái tóc bạc rối tung, gương mặt hốc hác. Ông ngạc nhiên thấy có tới gần chục người đứng trước cửa. “Chào, có chuyện gì sao?” Ông Phúc bước lên: “Chúng tôi muốn nghe ông nói về chuyện Tuấn, về những gì ông đã làm.” Dũng khựng lại, mắt nhìn qua đám đông, dừng ở Thảo. “Tôi… tôi khô//n g biết chuyện lại nghiêm trọng như vậy. Tôi chưa bao giờ…” Thảo ngắt lời: “Ông khô//n g bao giờ chịu nghe khi tôi bảo đừng cho con tôi ăn nữa! Ông vẫn lén đưa! Khi con tôi từ chối, ông lại nói ông sẽ buồn lắm nếu con khô//n g ăn!” Một người mẹ khác gay gắt: “Ông nghĩ điều đó là dễ thương? Là tình cảm?” Dũng thở hắt, lui lại một bước: “Tôi chỉ… tôi chỉ muốn có ai đó cần tôi. Tôi sống một mình, khô//n g con cái. Tuấn đến chơi mỗi chiều làm tôi thấy mình có giá trị.” “Giá trị của ông khô//n g thể được xây bằng sự tổn thương của một đứa trẻ!” Thảo nói, mắt đanh lại. Dũng cúi đầu khô//n g đáp. Thảo đứng dậy: “Tôi khô//n g đến để nghe ông x/in l/ỗi, tôi chỉ muốn ông hiểu: Tuấn khô//n g phải thuốc chữa cô đơn cho ai cả. Nó là một đứa trẻ, nó cần được sống.” Chị quay đi khô//n g nhìn lại.
Sáng hôm sau, cả khu phố xôn xao. Trên bảng thô//n g báo của khu dân cư xuất hiện hai tờ giấy lớn: “Khô//n g trẻ em ăn đồ ăn khi chưa được sự đồng ý của người lớn trong nhà.” “c/ấm tiếp xúc trẻ nhỏ khi khô//n g có cha mẹ hoặc người lớn trong nhà.” Và ở dưới bằng nét chữ đỏ nổi bật: “Hãy tử tế nhưng đừng vượt quá giới hạn.” Thảo đưa Tuấn đi dạo quanh sân. Cậu bé nhận ra tấm biển mới, đọc xong thì hỏi: “Cái này là vì con sao mẹ?” Thảo siết tay con: “Vì con và vì tất cả những đứa trẻ khác. Con khô//n g muốn ông Dũng buồn nhưng con cũng khô//n g muốn bị đ/au nữa.” Thảo cúi xuống nhìn sâu vào mắt con: “Con khô//n g cần gánh nỗi buồn của người khác, trẻ con khô//n g có nghĩa vụ ấy.”
Tối muộn hôm đó khi Thảo quay lại nhà để lấy ít đồ cá nhân, chị thấy một bì thư nhỏ được nh/ét dưới khe cửa, khô//n g ghi tên người gửi. Bên trong là một mẩu giấy viết tay bằng nét chữ già nua r/un rẩy: “Tôi x/in l/ỗi, tôi sẽ khô//n g bao giờ lại gần bất kỳ đứa trẻ nào nữa. Tôi khô//n g xin được tha thứ nhưng tôi mong Tuấn có thể sống mà khô//n g mang theo một phần lỗi lầm của tôi trong bụng.” Dũng. Thảo đọc xong ngồi phịch xuống sàn. Lá thư khô//n g làm chị nhẹ lòng nhưng nó là sự kết thúc cần thiết. Chị khô//n g định trả lời nhưng chị biết ông Dũng, người từng ngồi ban công tầng dưới với nụ cười hiền hậu, sẽ khô//n g bao giờ trở lại là ông lão tử tế nữa. Cả khu phố đổi khác, khô//n g ai gh/ét bỏ nhau nhưng ai cũng học được cách giữ khoảng cách. Trẻ con khô//n g còn tự tiện chạy vào nhà người khác, người lớn dè chừng, quan sát. Khô//n g còn cái ôm vội, khô//n g còn bánh kẹo qua tay. Một số người bảo đó là dấu hiệu xã hội lạnh lùng, nhưng Thảo thì nghĩ khác: đôi khi chính vì đã quá ấm áp một cách mù quáng, người ta mới quên mất trẻ em cần được bảo vệ bằng lý trí khô//n g phải bằng cảm xúc đơn thuần.
Sau khi bài báo “Cậu bé suýt mất thận vì sự thờ ơ 730 ngày” được đăng tải, cộng đồng Nam Định rộn ràng những câu chuyện về Tuấn và Thảo, khô//n g chỉ là đề tài bàn tán mà còn tạo ra làn sóng thay đổi sâu sắc trong ngành y tế địa phương.
Một sáng thứ hai, Thảo nhận được cuộc gọi từ nhà báo trẻ tên Tài. “Chào chị Thảo, tôi muốn phỏng vấn sâu hơn về câu chuyện của chị và Tuấn để làm một loạt bài truyền thô//n g, chị có thể dành thời gian khô//n g?” Thảo gật đầu ngay: “Tôi muốn câu chuyện của con tôi là tiếng nói cho những đứa trẻ khác.” Buổi phỏng vấn diễn ra tại văn phòng một tòa soạn báo nhỏ ở tr/ung tâm Nam Định. Tài đặt máy ghi âm, ánh mắt đầy sự trân trọng. “Chị có nghĩ rằng sự thờ ơ của các bác sĩ, sự thiếu lắng nghe là n/guyên nhân chính khiến Tuấn suýt mất mạng khô//n g?” Thảo nhìn xa xăm, giọng đều đều: “Đúng, khi một đứa trẻ đ/au đớn, nó khô//n g thể dùng từ ngữ chính xác để mô tả, nó chỉ biết kêu đ/au, kh//óc, từ chối ăn uống. Nếu người lớn khô//n g chịu lắng nghe, khô//n g chủ động điều tra kỹ, hậu quả có thể c///hết người.” “Chỉ có thể kể lại những khoảnh khắc chị cảm thấy cô đơn nhất trong hành trình này.” “Khô//n g nhiều lắm, nhưng có lẽ khoảnh khắc đó là khi cô giáo và bác sĩ nói tôi tưởng tượng, nói con tôi b/ịa chuyện để được chú ý. Tôi như bị đẩy vào thế giới của sự nghi ngờ, ngay cả khi mình biết con đang đ/au thật sự.” Tài gật gù, lắng nghe kỹ từng câu: “Vậy chị đã làm gì để khô//n g đầu hàng?” Thảo mỉm cười nhẹ: “Tôi bắt đầu ghi nhật ký, tập tr/ung quan sát con từng bữa ăn, từng cơn đ/au. Tôi tìm mọi cách để con được khám kỹ hơn, dù nhiều lúc tôi muốn bỏ cuộc vì M/ệt mỏi và bị nghi ngờ.” “Câu chuyện của chị đã truyền cảm hứng cho rất nhiều bà mẹ, chị thành lập nhóm ‘Những người mẹ dũng cảm’ đúng khô//n g?” “Vâng, tôi nhận ra khô//n g chỉ mình tôi chịu cảnh đó, có nhiều bà mẹ khác đang vật lộn với nỗi đ/au và sự cô đơn giống tôi. Chúng tôi muốn chia sẻ, giúp đỡ nhau và quan trọng nhất: kêu gọi ngành y thức tỉnh!”
Bài báo xuất bản trong tuần sau trở thành tâm điểm dư luận. Bộ Y tế tỉnh khô//n g thể làm ngơ. Ngày sau đó, một thô//n g cáo báo chí được phát hành, thô//n g báo tổ chức khóa đào tạo đặc biệt cho các bác sĩ tuyến tỉnh với chủ đề “Lắng nghe triệu chứng trẻ em dù mơ hồ nhất”. Bác sĩ trưởng khoa nhi ông Đạt phát biểu trong buổi lễ khai mạc: “Chúng ta đã phải trả giá cho sự chủ quan, những câu chuyện như Tuấn khô//n g nên tiếp tục xảy ra. Đây là lời nhắc nhở và là trách nhiệm của mỗi người làm nghề y.”
Thảo được mời tham gia. Khi chị bước lên bục phát biểu, cả hội trường im phăng phắc. “Thưa các bác sĩ, tôi là Thảo, một người mẹ từng bị bỏ qua, từng bị nghi ngờ, từng phải một mình chống chọi với sự đ/au đớn của con trai mình. Tôi đứng đây khô//n g phải để đổ lỗi mà để kêu gọi các bác sĩ: Hãy lắng nghe! Hãy dành thời gian cho những lời kêu c/ứu dù mơ hồ nhất! Chỉ cần lắng nghe, các bác sĩ có thể c/ứu sống nhiều đứa trẻ hơn, hơn nữa là mang lại niềm tin cho cả gia đình!” Thảo nhìn khán giả: “Một đứa trẻ đ/au khô//n g thể nói tôi đ/au thật, nhưng chúng biết kh//óc, biết rên, biết bò ăn xin, đừng biến nỗi đ/au thành điều bị nghi ngờ.”
Tiếp theo, chương trình truyền hình dành cho trẻ em mời Tuấn lên sóng với danh hiệu “anh hùng của chính mình”. Trong đoạn phim ngắn, cậu bé kể bằng giọng ngây thơ nhưng đầy sức mạnh: “Con từng có đá trong bụng, con từng rất đ/au và khô//n g muốn đi học, nhưng con đã khô//n g bỏ cuộc và giờ con khỏe rồi. Con muốn các bạn cũng khỏe, khô//n g bị như con.” Người dẫn chương trình cô bé tên Phương khích lệ: “Cảm ơn Tuấn đã chia sẻ câu chuyện của mình, con là anh hùng của rất nhiều bạn nhỏ ngoài kia.” Khán giả vỗ tay nồng nhiệt, nhiều người nhắn tin đến chương trình bày tỏ sự cảm động và mong muốn ủng hộ.
Nhờ sức lan tỏa từ truyền thô//n g và sự thúc đẩy từ Bộ Y tế, chương trình đào tạo nhanh chóng được triển khai. Các bác sĩ tuyến tỉnh học cách đánh giá triệu chứng trẻ em kỹ hơn, thay đổi thái độ với phụ huynh và được khuyến khích hợp tác chặt chẽ với gia đình. Thảo tham gia nhiều buổi chia sẻ kinh nghiệm, tạo cầu nối giữa b/ệnh nhân và ngành y. Một buổi gặp mặt tại hội nghị y tế, bác sĩ Thịnh gặp Thảo: “Chị làm rất tốt, Thảo. Tôi ngưỡng mộ sự kiên trì của chị, nếu khô//n g có chị Tuấn có thể khô//n g còn bên chúng ta.” Thảo mỉm cười: “Chúng ta là đồng đội trong cuộc chiến này và tôi tin chúng ta sẽ giúp được nhiều trẻ khác.”
Về phần Dũng, người từng là ông lão tử tế bị cả khu phố ruồng bỏ, ông khô//n g còn chỗ đứng trong cộng đồng. Ông sống cô độc trong căn hộ nhỏ, hàng ngày chỉ nhận lấy sự lạnh nhạt và ánh nhìn xa lánh từ mọi người. Một lần Thảo đến thăm ông theo đề nghị của bà Ánh. “Dũng,” Thảo nói, “Tôi khô//n g đến để buộc tội hay oán gi/ận, tôi chỉ muốn ông hiểu sự đ/au đớn mà Tuấn và mẹ nó đã chịu đựng.” Ông già r/un rẩy đáp: “Tôi đã sai, tôi biết điều đó. Tôi cũng đã mất tất cả.” Thảo nhìn ông, giọng dịu dàng: “Cảm ơn ông đã thừa nhận nhưng khô//n g ai được quyền lợi dụng sự ngây thơ của trẻ con.” Ông gật đầu, nước mắt tuôn rơi như một sự ăn năn muộn màng.
Một buổi chiều nắng nhẹ, Thảo dẫn Tuấn ra công viên gần nhà. Cậu bé chạy nhảy cùng các bạn, khô//n g còn bóng dáng y/ếu ớt trước kia. Thảo ngồi trên ghế đá nhìn con vui đùa, lòng tràn ngập hy vọng. Một người phụ nữ lạ, mẹ một bạn nhỏ trong nhóm chơi, đến gần: “Con chị đã kể về Tuấn, cảm ơn chị đã dũng cảm chia sẻ, nhờ chị nhiều bà mẹ khác đã biết cách bảo vệ con mình.” Thảo mỉm cười: “Chỉ cần một đứa trẻ được c/ứu, mọi đ/au khổ đều đáng giá.”
Tuấn chạy lại nắm chặt tay mẹ: “Con nhẹ như mây, mẹ ơi!” Thảo nhìn trời xanh thì thầm: “Con chính là mây, là ánh sáng, là niềm hy vọng.”